prokaryot hücre yapısına sahip canlılar ne demek?
Prokaryot hücreler, zarla çevrili bir çekirdeği ve diğer zarla çevrili organelleri bulunmayan hücrelerdir. Bu, onları ökaryot hücrelerden ayırır. Prokaryotlar, yaşamın ilk formları olduğuna inanılmaktadır ve günümüzde de bakteri ve arke gibi çeşitli canlı gruplarında bulunurlar.
Temel Özellikleri:
- Çekirdek Yokluğu: Genetik materyal (DNA), sitoplazma içinde nükleoid adı verilen belirli bir bölgede bulunur ancak zarla çevrili değildir. (Nükleoid)
- Organeller: Zarla çevrili organeller (mitokondri, endoplazmik retikulum vb.) bulunmaz. Ancak ribozomlar bulunur. (Ribozom)
- Boyut: Genellikle ökaryot hücrelerden daha küçüktürler (0.1-5 μm çapında).
- Hücre Duvarı: Çoğu prokaryotun, hücreye şekil veren ve koruyan bir hücre duvarı vardır. Bakterilerde bu duvar peptidoglikan içerir. (Peptidoglikan)
- DNA: Genellikle tek bir dairesel kromozomdan oluşur. Plazmidler adı verilen küçük DNA molekülleri de bulunabilir. (Plazmid)
- Üreme: Aseksüel olarak, genellikle binary fission (ikiye bölünme) yoluyla ürerler. (Binary%20Fission)
Prokaryot Grupları:
- Bakteriler: Geniş bir çeşitliliğe sahip, her yerde bulunan prokaryotlardır. (Bakteri)
- Arke: Bakterilere benzeyen ancak moleküler düzeyde farklılıklar gösteren, genellikle ekstrem koşullarda (yüksek sıcaklık, tuzluluk vb.) yaşayan prokaryotlardır. (Arke)
Önemli Yapılar:
- Kapsül: Bazı bakterilerin hücre duvarının dışında bulunan, koruyucu bir tabakadır. (Kapsül)
- Flagella: Hareketi sağlayan, kamçı benzeri yapılar. (Flagella)
- Pili (Fimbriae): Yüzeylere tutunmayı sağlayan, kıl benzeri yapılar. (Pili)